Corona beïnvloedt het leven van bewoners en zorgmedewerkers van woonzorgcentrum Frittemahof in Sneek, onderdeel van Patyna, ingrijpend. Bij elkaar komen en samen activiteiten ondernemen zijn niet meer vanzelfsprekend. In november 2020 ging het woonzorgcentrum in verband met een corona-uitbraak vijf weken in quarantaine. Daarmee werden de maatregelen nog strenger. Bewoners moesten al die tijd op hun kamer verblijven en mochten geen bezoek ontvangen. Al die tijd bleef muziek een belangrijke constante. Activiteitenbegeleider Mozes Ouchene: “Je hebt elkaar nodig, maar moet tegelijkertijd afstand van elkaar houden. Dankzij muziek voelt het vaak toch weer als heel dichtbij.”
Vóór corona organiseerde Mozes een wekelijkse muziekochtend in de huiskamer en elke maandag een druk bezochte meezingochtend in de aula. Voor Mozes is muziek meer dan een hobby: muziek is onlosmakelijk verbonden met zijn werk als activiteitenbegeleider op Frittemahof. Maar dat is allemaal niet meer op de ‘normale’ manier mogelijk.
Mozes volgde, samen met andere zorgmedewerkers van Frittemahof, de workshopserie Muziek en Dementie van Embrace Nederland.
Hier lees je meer over zijn ervaringen met de trainingen van Embrace.
Muziek door de muren heen
Maar muziek blijft een verbindende factor, ook toen Frittemahof in november 2020 ‘op slot’ ging vanwege een corona-uitbraak. Mozes: ”Dat was heel moeilijk. Bewoners moesten op hun kamer blijven, en ook activiteiten met een beperkt aantal deelnemers waren niet meer mogelijk. Mijn draaitafel bevindt zich op de eerste etage, van daaruit kijk ik uit op de aula. Vanaf die plek ben ik muziek blijven draaien tijdens de meezingochtend op maandag. Extra hard, zodat de muziek voor iedereen te horen was, door de muren heen. Je maakt het op zo’n manier toch allemaal samen mee. We lieten, coronaproof, een emmer rouleren waarin mensen een briefje met verzoeknummers konden deponeren.”
Het is opnieuw raar
Deze zware tijd betekende ook: afscheid nemen van bewoners. Mozes: “Dat komt heel hard aan. Die lege kamers maken een diepe indruk. Dan komen er nieuwe mensen om te verwelkomen, de strengste maatregelen worden opgeheven en ineens mag er ook weer meer. Dat is op zo’n moment ook weer heel vreemd. Activiteiten mogen weer, maar met een beperkt aantal mensen, en dat is moeilijk uit te leggen. Waarom wordt mijn buurvrouw opgehaald voor een activiteit en ik niet? We doen ons uiterste best om mensen in zo’n situatie te troosten en tot rust te brengen. Maar soms is het wel even ingewikkeld.” Intussen zijn er al weer plannen voor nieuwe activiteiten. Mozes: “Binnenkort beginnen we met bewegen op muziek: dat prikkelt weer andere delen in het brein die betrokken zijn bij onder meer emotie, motoriek, geheugen en taal. We verwachten dat onze bewoners ook hier heel veel plezier aan gaan beleven.”
‘Zingen mag niet meer’
Voor corona werd er heel wat afgezongen op Frittemahof. Veel zorgmedewerkers zingen tijdens het toedienen van medicijnen, bij een begroeting of bij het slapen gaan. “Opstaan en aankleden kan met zang zomaar een feestje worden”, aldus Mozes. “Maar dat kan op dit moment niet meer, want door te zingen kun je het virus verspreiden, dat feit nemen we heel serieus. De veiligheid van onze bewoners gaat voor ons boven alles.” Mensen toezingen doet hij nog wel: “Maar natuurlijk alleen bij voldoende afstand.”
Muziek is een taal die ons allemaal raakt
Muziek blijft zo een constante binnen Frittemahof, binnen de regels van wat mogelijk is. Vanaf zijn draaitafel, met uitzicht op de aula, draait Mozes elke maandagochtend muziek: ”Met zijn allen bij elkaar komen in de aula om samen te zingen, dat kan helaas niet. Maar er samen van genieten, dat doen we wel. Dat weet ik zeker. Muziek is een taal die ons allemaal raakt, het roept herinneringen op, het gaat mee met onze emoties en maakt emoties los. Wij mogen niet dicht bij elkaar komen, muziek mag dat wel. Op die manier kan muziek een antwoord zijn op de situatie waar we nu met zijn allen in zitten. En waar we ook weer uit zullen komen.”
Online Inspiratiesessies
Mozes volgde, samen met andere zorgmedewerkers van Frittemahof, de workshopserie Muziek en Dementie van Embrace Nederland. Doel van de workshops is om het welzijn van mensen met dementie te bevorderen en zorgmedewerkers handvatten te geven om muziek in te zetten in de dagelijkse zorgpraktijk. Deze workshops vinden op dit moment niet fysiek plaats. Het is wel mogelijk om deel te nemen aan het Programma Online Inspiratiesessies voor zorgmedewerkers en mantelzorgers.
Praktisch Expertisecentrum Embrace Nederland
Embrace Nederland ontwikkelt innovatieve muziekprogramma’s en trainingen met als doel om kwetsbare mensen een beter leven te geven. Onze muziekprogramma’s voeren we samen uit met professionele- en amateurmusici, mantelzorgers, zorgmedewerkers en studenten. Onze professionele musici volgden de master module ‘Music and Healthcare’ aan het Prins Claus Conservatorium.